Janowiec nad Wisłą

Lubelskie to region we wschodniej Polsce o wyjątkowej różnorodności przyrodniczej i kulturowej. Kraina, gdzie w otoczeniu wspaniałej przyrody i pięknych krajobrazów, odnajdziesz niezwykłe miejsca i związane z nimi historie. Tutaj nie ma miejsca na nudę. Liczne jarmarki i festiwale są doskonałą okazją do poznania wielokulturowości, tradycji i sztuki ludowej oraz posmakowania regionalnych potraw.

 

Plac Litewski w Lublinie

Stolicą regionu jest Lublin. Doskonale zachowane Stare Miasto zachwyci Cię malowniczym położeniem i układem średniowiecznych ulic. Wizyta w znajdującym się na wzgórzu zamkowym Muzeum Narodowym będzie bliskim spotkaniem z historią regionu i sztuką. Tutejsza Kaplica Trójcy Świętej, której wnętrze pokrywają unikalne freski rusko-bizantyjskie, jest kwintesencją połączenia tradycji Wschodu i Zachodu i jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce i Europie. Razem z Bazyliką oo. Dominikanów oraz Pomnikiem Unii Lubelskiej na placu Litewskim posiadają Znak Dziedzictwa Europejskiego. Lublin od wieków zamieszkiwany był przez przedstawicieli różnych narodowości i religii. Liczną grupę stanowili Żydzi a miasto nazywano nawet Jerozolimą Królestwa Polskiego. Stąd pochodził Jasza Mazur, bohater powieści "Sztukmistrz z Lublina" noblisty I. B. Singera. W budynku dawnej Jeszywas Chachmej Lublin mieści się Hotel Ilan, synagoga oraz Muzeum Historii Jesziwy Mędrców Lublina, poświęcone najsłynniejszej przedwojennej szkole rabinackiej na świecie. W Bramie Grodzkiej zobaczysz ciekawą wystawę „Lublin. Pamięć Miejsca”, poświęconą przedwojennemu miastu. Ważnym punktem zwiedzania jest Państwowe Muzeum na Majdanku. Niemiecki obóz koncentracyjny funkcjonował od października 1941 r. do lipca 1944 r. Jeżeli chcesz uciec nieco od zgiełku miasta pozostając w Lublinie, odwiedź Muzeum Wsi Lubelskiej. To jeden z najpiękniejszych i największych skansenów w Polsce. Wiejska zabudowa, zwierzęta gospodarskie, młyn, dwór a także fragment przedwojennego prowincjonalnego miasteczka z lat 30. XX w., przeniosą Cię w czasie, pokazując jak wyglądało codzienne życie 100 lat temu. Lista muzeów, atrakcji i zabytków jest długa i bardzo interesująca: Archikatedra Lubelska, Wieża Trynitarska, Lubelska Trasa Podziemna, Brama Krakowska z Muzeum Historii Lublina, czy Ogród Botaniczny to tylko niektóre z nich. Na miłośników kultury czekają repertuary Teatru Osterwy, Teatru Starego, Teatru Muzycznego i Filharmonii Lubelskiej, prężnie działające Centrum Kultury, nowoczesny gmach Centrum Spotkania Kultur oraz liczne galerie sztuki. Nie zapomnij spróbować cebularza. To pyszny, chrupiący placek pszenny z cebulą i makiem, wywodzący się z kuchni żydowskiej. Aby dowiedzieć się o nim więcej zajrzyj do Regionalnego Muzeum Cebularza.

Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

30 kilometrów na północ od Lublina znajduje się Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. To jedno z najpiękniejszych i najpopularniejszych polskich muzeów pałacowych, położone w sąsiedztwie Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. Muzeum mieści się w zespole pałacowo-parkowym, założonym w 1. połowie XVIII w. Doskonale zachowały się wnętrza w stylu Drugiego Cesarstwa Francuskiego.

Rynek Wielki w Zamościu

Miastem, które musisz odwiedzić podczas podróży po regionie lubelskim jest Zamość. Renesansowy Rynek Wielki, z pięknymi ormiańskimi kamienicami i imponującym ratuszem zachwycają turystów. Nic dziwnego, że Zamość nazywany jest miastem idealnym. Założone w XVI wieku przez hetmana koronnego Jana Zamoyskiego i zaprojektowane przez wybitnego włoskiego architekta Bernardo Morando miasto-twierdza, jako zespół architektoniczno-urbanistyczny w 1992 roku zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Muzeum Zamojskie, Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał, Trasa Turystyczna w Bastionie VII, Synagoga, piękna katedra w typie renesansu lubelskiego, czy uwielbiany przez najmłodszych ogród zoologiczny - możesz mieć pewność, że Zamość dostarczy Ci wielu wrażeń! Kilkadziesiąt minut jazdy samochodem z Zamościa znajduje się Roztoczański Park Narodowy – idealne miejsce dla miłośników przyrody i turystyki aktywnej.

Kazimierz Dolny

Położona w zachodniej części regionu Kraina Lessowych Wąwozów, jest jednym z najbardziej interesujących obszarów turystycznych w kraju. Cenne przyrodniczo obszary, unikalne lessowe wąwozy i ciekawa architektura tworzą idealne warunki do wypoczynku i regeneracji sił. Odwiedzający szczególnie cenią walory oraz piękno Kazimierza Dolnego. To ulubione miejsce plenerów malarzy, fotografików i filmowców. Z okresu fundacji miasta przez króla Kazimierza Wielkiego pochodzą zamek i kamienna baszta. Największy rozwój handlu, miał miejsce w XVI i XVII w. W tym okresie rozbudowano miasto w renesansowym stylu – powstały kościoły: Farny oraz pw. św. Anny, kamienice Przybyłów i Celejowska oraz spichlerze. Nad rzeką Wisłą leży port i bulwar spacerowy. Wokół miasteczka rozpościera się Kazimierski Park Krajobrazowy. Jest to doskonałe miejsce do wycieczek ścieżkami prowadzącymi przez lessowe wąwozy i wysokie skarpy z punktami widokowymi na panoramę Wisły. Aby bliżej poznać historię, kulturę i przyrodę okolic należy odwiedzić Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym. Sześć Muzealnych Oddziałów zlokalizowanych jest w trzech miejscowościach. Cztery Oddziały znajdują się na terenie Kazimierza Dolnego: Dom Kuncewiczów, Kamienica Celejowska, Oddział Przyrodniczy i Muzeum Sztuki Złotniczej. Dwa pozostałe Oddziały to: Grodzisko Żmijowiska oraz Zamek w Janowcu. W Gmachu Głównym Muzeum Nadwiślańskiego przy kazimierskim Rynku mieści się Galeria Wystaw Czasowych oraz Oddział Muzeum Sztuki Złotniczej.

 

Świątynia Sybilli w Puławach

Pobliskie Puławy to miasto znane z klasycystyczno-romantycznego zespołu pałacowo-parkowego Czartoryskich. W Świątyni Sybilli, księżna Izabela Czartoryska założyła pierwsze polskie muzeum. Spacer rozległym parkiem przylegającym do pałacu, pozwoli Ci na relaks wśród zieleni i ciekawych historycznych budowli ogrodowych. Po drugiej stronie Wisły znajduje się Janowiec. Malowniczo położona wieś słynie z ruin obronnego zamku Firlejów i Lubomirskich z XVI w., z którego rozpościerają się zapierające dech w piersiach krajobrazy. Odwiedzający Krainę Lessowych Wąwozów wysoko oceniają walory uzdrowiskowe oraz ofertę turystyczną Nałęczowa. Znany od XIX wieku kurort, był lubiany przez wielu wybitnych Polaków, m.in. Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego, którzy mają tu swoje muzea. Nałęczów cieszy się renomą miasta-ogrodu, położonego pośród lasów i wąwozów Płaskowyżu Nałęczowskiego, z willową zabudową wzorowaną na domach z tatrzańskich i alpejskich kurortów. Do najważniejszych atrakcji zalicza się Park Zdrojowy z klasycystycznym Pałacem Małachowskich, Starymi Łazienkami, Sanatorium Książę Józef, Domkiem Greckim i Gotyckim.

Chełm

Kilkadziesiąt kilometrów od granicy z Ukrainą znajduje się Chełm. To drugie co do wielkości miasto regionu, którego historia sięga wczesnego średniowiecza. Najcenniejsze zabytki znajdują się na wzniesieniu Górki Chełmskiej – są to pozostałości grodu książęcego oraz pounicki zespół katedralny z XVIII wieku. Największą atrakcją jest podziemna trasa turystyczna – unikatowa pozostałość górnictwa kredowego w Europie. Warto odwiedzić m.in. znajdujący się w pobliżu późnobarokowy kościół pw. Rozesłania Świętych Apostołów, cerkiew prawosławną pw. św. Jana Teologa oraz Muzeum Ziemi Chełmskiej, posiadające 20 tysięcy unikalnych eksponatów związanych z historią miasta oraz sztuką.

Wielka Synagoga we Włodawie

Kontynuując podróż wzdłuż wschodniej granicy Polski docieramy do Włodawy nazywanej Miastem Trzech Kultur. Świadkami koegzystencji wyznawców katolicyzmu, judaizmu i prawosławia są świątynie: późnobarokowy kościół pw. św. Ludwika z klasztorem oo. Paulinów, cerkiew pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny oraz Zespół Synagogalny, w którym mieści się Muzeum. Odcinek pomiędzy Włodawą a Janowem Podlaskim określany jest mianem Wielokulturowego Nurtu Bugu. Tylko tutaj na odcinku kilkudziesięciu kilometrów odnajdziesz świątynie katolickie, prawosławne i neounickie, tatarskie cmentarze i żydowskie kirkuty. Sławatycze, Jabłeczna, Kodeń, Kostomłoty, Pratulin, Janów Podlaski – zdecydowanie warto tam zajrzeć. Ważnym punktem na mapie tych terenów jest Biała Podlaska. To należące niegdyś do Radziwiłłów miasto z okazałym zespołem zamkowym z XVII-XVIII w. Tutejsze Muzeum Południowego Podlasia posiada jedną z największych w Polsce kolekcji ikon rosyjskich pochodzących z XVII-XIX wieku.

Poleski Park Narodowy

Województwo lubelskie posiada znacznie więcej interesujących miejsc, wartych odwiedzenia. Tomaszów Lubelski, Zwierzyniec, Lubartów, Poleski Park Narodowy, Krasnystaw, Hrubieszów, Łuków, Janów Lubelski – tam także spędzisz miło czas w otoczeniu unikalnych zabytków i muzeów. Planując wizytę w województwie lubelskim, koniecznie sprawdź bogaty kalendarz wydarzeń i wybierz coś dla siebie! Chcesz stanąć oko w oko z historią? Prawdziwą podróż w czasie przeżyjesz podczas spektakularnego widowiska historycznego Szturm Twierdzy Zamość (sierpień). To inscenizacja obrony zamojskiej twierdzy w 1648 oraz 1656 roku, której towarzyszą pokazy władania szablą, turnieje łucznicze oraz popisy jeździeckie. Jesteś entuzjastą folkloru? Zapraszamy do Kazimierza Dolnego na Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych (sierpień), podczas którego już od ponad pięćdziesięciu lat rywalizują ze sobą najlepsze zespoły ludowe z całego kraju. Jeśli interesuje Cię kultura tradycyjna krajów bliskich i dalekich wybierz się na Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne (lipiec). Kolorowe stragany uginające się pod ciężarem regionalnych przysmaków, wspaniałe zapachy, rękodzieło, koncerty muzyki tradycyjnej i potańcówki - tego wszystkiego doświadczysz w Lublinie, podczas Jarmarku Jagiellońskiego (sierpień). Impreza nawiązuje do słynnych lubelskich jarmarków z okresu Jagiellonów. Na Jarmarku Hetmańskim w Zamościu również poznasz lokalne tradycje i zaopatrzysz się w produkty od miejscowych twórców. We wrześniu zajrzyj na Festiwal Trzech Kultur we Włodawie, gdzie poznasz historię miasta, w którym przez wieki współistniały różne religie – katolicyzm, judaizm oraz prawosławie. Uwielbiasz dobrą zabawę w rytmie nietuzinkowej muzyki? W Lublinie podczas Festiwalu Tradycji i Awangardy Muzycznej Kody (maj) oraz Inne Brzmienia Art'n'Music Festival (czerwiec) usłyszysz różnorodne oblicza dźwięków w najlepszym wydaniu. Kolejna propozycja to festiwal Kazimiernikejszyn (lipiec), czyli żywiołowe koncerty, grane przez muzyków którzy nade wszystko cenią zabawę i kontakt z publicznością.

 

 Carnaval Sztukmistrzów

Masz ochotę na karnawał? W lipcu ulice Lublina opanują magicy, kuglarze, akrobaci, muzycy i czarodzieje z całego świata. Nad głową zobaczysz slacklinerów, którzy zachwycają swoją odwagą i zręcznością. Przed Tobą cztery dni doskonałej zabawy podczas Carnavalu Sztukmistrzów! Zapraszamy Cię także na Zamojską Arlekinadę. To tradycyjnie widowisko łączące teatr, muzykę i taniec inspirowane komedią dell’arte, nawiązujące do karnawału weneckiego.

Europejski Festiwal Smaku w Lublnie

 

Lubisz poznawać nowe smaki? Lublin smakuje wybornie, szczególnie we wrześniu, podczas Europejskiego Festiwalu Smaku (wrzesień), który pozwoli Ci poznać różnorodne smaki Europy, nie przemierzając setek kilometrów. Imprezie towarzyszą koncerty z udziałem gwiazd i inne wydarzenia kulturalne. Święto kaszy, tradycji i twórczości ludowej Gryczaki (sierpień) w Janowie Lubelskim to dla Ciebie punkt obowiązkowy. Nie może Cię zabraknąć także na popularnych Chmielakach w Krasnymstawie, czyli Ogólnopolskim Święcie Chmielarzy i Piwowarów (sierpień). To najstarszy festiwal piwny w Polsce. Wolisz wino? Białe, czerwone, różowe, wytrawne, słodkie – okazja do degustacji będzie wyborna w trakcie Święcie Wina w Janowcu (maj/czerwiec). Na zdrowie! Często bujasz w obłokach? Zawody Balonowe (sierpień) zapewnią Ci odpowiednie wrażenia. Niebo wypełnione wieloma kolorami, interesujące wydarzenia artystyczne, wszystko to w pięknym otoczeniu uzdrowiskowego Nałęczowa. Kochasz dobre kino? Na początku sierpnia w malowniczej nadwiślańskiej scenerii odbędzie się prawdziwe święto kina, czyli Festiwal Filmu i Sztuki Dwa Brzegi w Kazimierzu Dolnym i Janowcu. Następnie warto przenieść się na południe regionu, gdzie w sercu Roztocza, odbywa się Letnia Akademia Filmowa w Zwierzyńcu (sierpień). Interesujące reportaże i filmy dokumentalne obejrzysz na Zamojskim Festiwalu Filmowym „Spotkania z historią” (sierpień), a autorskie kino niezależne podczas Lubelskiego Festiwalu Filmowego (listopad).

Noc Kultury

Chcesz więcej? Wybierz się na Noc Kultury w Lublinie (czerwiec). Instalacje artystyczne na ulicach miast są zaskakujące i robią niesamowite wrażenie. Pamiętaj o Narodowym Pokazie Koni Arabskich w Janowie Podlaskim (sierpień), Ogólnopolskich Warsztatach i Targach Sztuki Kowalskiej w Wojciechowie (czerwiec-lipiec) oraz jesiennych Konfrontacjach Teatralnych w Lublinie (październik). Przyjedź i poczuj niepowtarzalną atmosferę.

 

Autor: Marcin Dąbrowski

Tekst powstał w ramach projektu „Lubelskie na Węgrzech – kulturowe inspiracje do podróżowania”, dofinansowanego z Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.

Publikacja wyraża jedynie poglądy autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.

Lublini vajdaság – fedezze fel Kelet-Lengyelország kulturális kincseit – tłumaczenie tekstu w języku węgierskim

Tłumaczenie na język węgierski: Noémi Petneki