Przylegający do Ratusza miejskiego kościół pw. Świętego Ducha jest jedną z najstarszych lubelskich świątyń. Został zbudowany w latach 1419-1421 z fundacji lubelskich mieszczan. Kościół sąsiadował z istniejącym tam wówczas szpitalem dla ubogich starców, kalek i nieuleczalnie chorych. Od zachodu do kościoła przylega przebudowany w XIX w. budynek, będący pozostałością przykościelnego szpitala.
Po przebudowie w latach 1602-1608 według projektu Jana Cangerlego, kościół zyskał cechy renesansu lubelskiego. Jednonawowa świątynia otrzymała nowe półkoliste prezbiterium. W kolejnych latach dobudowano dwie kaplice: fundacji lubelskiego rajcy Stanisława Licheńskiego oraz Stefana Czarnieckiego. Zarówno prezbiterium jak i kaplice ozdobiono sztukateriami. W kruchcie znajdują się liczne epitafia.
Znajdujący się przy ołtarzu głównym obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, jest uważany za cudowny. 13 lipca 1642 roku, uczeń szkoły jezuickiej Jakub Lenczowski, zauważył łzy płynące po obliczu Matki Bożej. Kult obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem trwa do dziś.
Z ciekawostek warto wspomnieć, że 14 stycznia 1875 roku, w kościele pw. Świętego Ducha Aleksander Głowacki (Bolesław Prus) zawarł związek małżeński z Oktawią Trembińską (daleką kuzynką ze strony matki).